Τύποι Οικοτόπων

Για την καταγραφή των τύπων οικοτόπων που απαντούν στην περιοχή ευθύνης του Φορέα Διαχείρισης Λίμνης Παμβώτιδας υλοποιήθηκαν στο παρελθόν τα ακόλουθα προγράμματα:

Ι) «Αναγνώριση και περιγραφή των τύπων οικοτόπων σε περιοχές ενδιαφέροντος για τη διατήρηση της φύσης»., Υ.ΠΕ.ΧΩ.ΔΕ 1999-2001.

ΙΙ) Ειδική Περιβαλλοντική Μελέτη «Ανάπλαση – Ανάδειξη – Προστασία της Λίμνης Παμβώτιδας Ιωαννίνων και των περιμετρικών αυτής περιοχών»., Περιφέρεια Ηπείρου 1999-2000.

Συγκεκριμένα, απαντούν οι κάτωθι τύποι, τόσο εκείνοι που εντάσσονται στην Οδηγία 92/43/ΕΟΚ όσο και οι Ελληνικοί τύποι οικοτόπων που δεν εντάσσονται στην εν λόγω Οδηγία (Πηγή: ΥΠΕΧΩΔΕ 2001, Τεχνικός Οδηγός Αναγνώρισης.):

Λίμνες και λιμνούλες, νερά με χρώμα από γκρι ως κυανοπράσινο, λιγότερο ή περισσότερο θολά ιδιαίτερα πλούσια σε διαλυμένες βάσεις (pH συνήθως>7) με ελεύθερα επιπλέουσες στην επιφάνεια κοινωνίες της Hydrocharition ή σε βαθειά ανοιχτά νερά με κοινωνίες των μεγάλων αγριόχορτων των λιμνών (Magnopotamion).

Στα ρηχά κατά κανόνα νερά όπου εμφανίζεται (<3 m) το υπόστρωμα, είναι ιλυώδες έως αμμοπηλώδες που σχηματίστηκε από αλλουβιακές ποτάμιες ή λιμναίες αποθέσεις.

NATURA CODE	Ονομασία τύπου οικοτόπου	Οδηγία 92/43/ΕΟΚ
3260	Ποταμοί από πεδινά σε ορεινά επίπεδα µε βλάστηση Ranunculion fluitantis και Callitricho-Batrachion	ΝΑΙ

Κοίτες ποταμών σε πεδιάδες έως και σε μεγαλύτερα υψόμετρα σε βουνά, με βυθισμένη ή επιπλέουσα βλάστηση της Ranunculion fluitantis και Callitricho-Batrachion (χαμηλή ροή κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού) ή ύπαρξη υδρόβιων βρύων.

NATURA CODE	Ονομασία τύπου οικοτόπου	Οδηγία 92/43/ΕΟΚ
3290	Ποταμοί της Μεσογείου µε περιοδική ροή από Paspalo-Agrostidion	ΝΑΙ

Ποταμοί της Μεσογείου με περιοδική ροή με κοινωνίες της Paspalo-Agrostidion. Αντιστοιχούν σε τύπο ποταμών, με πιθανότητα διακοπής της ροής και ύπαρξη ξηρής κοίτης σε μια εποχή του χρόνου. Η κοίτη του ποταμού μπορεί να είναι τελείως ξηρή ή να έχουν απομείνει κάποιες κοιλότητες με νερό. Το υπόστρωμα σχηματίστηκε από ποτάμια ιζήματα, με ιλυοαμμώδες έδαφος. Συναντάται σε επίπεδες εκτάσεις κάτω από τα 600 m.

NATURA CODE	Ονομασία τύπου οικοτόπου	Οδηγία 92/43/ΕΟΚ
4090	Ενδημικά ορεινά μεσογειακά χέρσα εδάφη µε ακανθώδεις θάμνους	ΝΑΙ

Βασικοί σχηματισμοί ακανθωδών ημίθαμνων, οι οποίοι εμφανίζονται κατά “προσκεφάλαια”, των υψηλών ξηρών ορέων της μεσογειακής περιοχής και της irano-turanian περιοχής, με χαμηλούς, προσκεφαλοειδείς, συχνά ακανθώδεις ημίθαμνους όπως Acantholimon, Astragalus, Erinacea, Vella, Bupleurum, Ptilotrichum, Genista, Echinospartum, Anthyllis και διάφορα κεφαλανθή και χειλανθή.

NATURA CODE	Ονομασία τύπου οικοτόπου	Οδηγία 92/43/ΕΟΚ
5210	Δενδροειδή matorrals µε Juniperus spp.	ΝΑΙ
(5211)	(Υψηλοί θαµνώνες µε Juniperus oxycedrus)	ΝΑΙ

Μεσογειακοί και υπομεσογειακοί αείφυλλοι σκληρόφυλλοι θάμνοι γύρω από δενδρώδη είδη Juniperus. Μεικτή κυριαρχία μπορεί να χαρακτηρισθεί με συνδυασμό κωδικών. Το υπόστρωμα ποικίλει και μπορεί να είναι ασβεστόλιθος, σχιστόλιθοι, φλύσχης, μάρμαρα, όξινα γρανιτικά ή βασικά οφιολιθικά. (Στον όροφο των υψηλών θάμνων κυριαρχεί η Juniperus oxycedrus ssp. macrocarpa και συμμετέχουν συχνά τα Pistacia lentiscus, Prasium majus, Rubia tenuifolia, Olea europaea ssp. oleaster ενώ ενίοτε τα Juniperus phoenicea, Quecrcus coccifera).

NATURA CODE	Ονομασία τύπου οικοτόπου	Οδηγία 92/43/ΕΟΚ
5420	Φρύγανα με Sarcopoterium spinosum	ΝΑΙ

Χαμηλοί, ακανθώδεις σχηματισμοί από ημισφαιρικούς θάμνους της παράκτιας θερμο-Μεσογειακής ζώνης, της ηπειρωτικής Ελλάδας και των νησιών του Αιγαίου και του Ιονίου, των παράκτιων περιοχών της Ανατολίας, περισσότερο διαδεδομένοι και ποικίλοι από ότι οι σχηματισμοί της Δ. Μεσογείου.

NATURA CODE	Ονομασία τύπου οικοτόπου	Οδηγία 92/43/ΕΟΚ
6220*	Ψευδοστέπα με αγρωστώδη και μονοετή φυτά από Thero – Brachypodietea	ΝΑΙ
	* Τύπος προτεραιότητας

Μέσο - και θέρμο - Μεσογειακοί ξηρόφιλοι, ως επί το πλείστον αραιοί (ανοικτοί) λειμώνες χαμηλών γράστεων και μονοετών φυτών πλούσιοι σε θερόφυτα: Θεροφυτικές φυτοκοινωνίες ολιγοτροφικών εδαφών πλούσια σε βάσεις, συχνά ασβεστολιθικά υποστρώματα. Πολυετείς φυτοκοινωνίες - Thero Brachypodietea, Thero – Brachypodietalia: Thero - Brachypodion. Poetea bulbosae: Astragalo - Poion bulbosae (Βασίφιλο), Trifolio – Periballion (Πυριτικό υπόστρωμα). Ετήσιες φυτοκοινωνίες: Tuberarietea guttatae, Trachynietalia distashyae, Trachynion distachyae (ασβεστόφιλες), Sedo - Stenopsion (γυψόφιλες) Omphalodion commutatae (δολομικές και πυριτιο - βασίφιλες).

NATURA CODE	Ονομασία τύπου οικοτόπου	Οδηγία 92/43/ΕΟΚ
92Α0	Δάση - στοές με Salix alba και Populus alba	ΝΑΙ

Παραποτάμια δάση της λεκάνης της Μεσογείου που κυριαρχούνται από Salix alba, Salix fragilis ή άλλα σχετικά είδη. Αυτός ο τύπος οικοτόπου εξαπλώνεται σε παρόχθιες περιοχές με βαθιά, υγρά έως νωπά, γόνιμα εδάφη. Τα εδάφη αυτά είναι συνήθως αμμοαργιλλώδη και έχουν προκύψει από αλλουβιακές αποθέσεις φερτών υλικών στη μεσαία και κοντά στη ζώνη των ποταμών.

NATURA CODE	Ονομασία τύπου οικοτόπου	Οδηγία 92/43/ΕΟΚ
92C0	Δάση Platanus orientalis και Liquidambar orientalis (Platanion orientalis)	ΝΑΙ

92C0: Δάση και δένδρα στο μεγαλύτερο μέρος τους παραποτάμια, με κυρίαρχο είδος το Platanus orientalis ή το Liquidambar orientalis που ανήκουν στην ένωση Platanion orientalis. Αποικίζουν ελαφρώς σταθεροποιημένες αποθέσεις ποταμών, κολλούβια, χαλικώνες, πηγές, καθώς και τη βάση βαθιών απότομων σκιερών φαραγγιών, με τη δημιουργία πλούσιων σε είδη φυτοκοινότητες.

NATURA CODE	Ονομασία τύπου οικοτόπου	Οδηγία 92/43/ΕΟΚ
9530 (9536*)	(Υπο)μεσογειακά πευκοδάση µε ενδημικά μαυρόπευκα Ορεινά δάση παλλασιανής πεύκης: Pinus nigra ssp. Pallasianna της Ελλάδος και της Βαλκανικής χερσονήσου	ΝΑΙ
	* Τύπος προτεραιότητας

Δάση της ορεινής Μεσογειακής ζώνης, σε δολομιτικό και οφιολιθικό υπόστρωμα (υψηλής αντοχής σε μαγνήσιο) στα οποία κυριαρχούν διάφορα υποείδη της ομάδας Pinus nigra, συχνά σε μη πυκνή δομή. Το υπόστρωμα στην πλειονότητα των περιπτώσεων είναι υπερβασικό οφιολιθικό (περιδοτίτης, γάβρος, δολερίτης, σερπεντίνης), αλλά σε αρκετές περιπτώσεις είναι ασβεστόλιθος, γνεύσιος, σχιστόλιθος (σπάνια γρανίτης). Το ανάγλυφο σπάνια είναι επίπεδο συνήθως είναι πλαγιές με ποικίλες κλίσεις και ποικίλη έκθεση, σε υψόμετρα 450 - 1500 m.

NATURA CODE	Ονομασία τύπου οικοτόπου	Οδηγία 92/43/ΕΟΚ
9540	Μεσογειακά πευκοδάση µε ενδημικά είδη πεύκων της Μεσογείου	ΝΑΙ

Μεσογειακά και θερμό - Ατλαντικά δάση θερμόφιλων πεύκων, εμφανιζόμενα ως υποκατάστατα ή παρακλίμαξ στάδια δασών της Quercetalia ilicis ή Ceratonio – Rhamnetalia. Η άποψη αυτή όμως είναι συζητήσιμη διότι στην ουσία τα δάση αυτά αποτελούν κλίμαξ μιας πυρογενούς διαδοχής. Βασικό στοιχείο της ύπαρξής τους είναι οι δασικές πυρκαγιές στις οποίες όλα τα είδη αυτά είναι τέλεια προσαρμοσμένα. Εδώ περικλείονται και παλαιές φυτείες (αναδασώσεις) των ειδών αυτών, μέσα στη φυσική ζώνη εξάπλωσής τους, και στις οποίες η σύνθεση του υπορόφου είναι ίδια με εκείνη των φυσικών δασών.

NATURA CODE	Ονομασία τύπου οικοτόπου	Οδηγία 92/43/ΕΟΚ
5340	Garrigues της Ανατολικής Μεσογείου	ΟΧΙ

Θαμνώδεις σχηματισμοί, συχνά χαμηλοί, της μεσο-θερμο και υπερ-Μεσογειακής ζώνης της Ελλάδος. Περιλαμβάνονται όλοι οι σκληρόφυλλοι σχηματισμοί ανεξαρτήτως υποστρώματος με εξαίρεση τους ειδικούς σχηματισμούς (φρύγανα, ερεικώνες).

NATURA CODE	Ονομασία τύπου οικοτόπου	Οδηγία 92/43/ΕΟΚ
5350	Ψευδομακκί	ΟΧΙ

Θαμνώδεις σχηματισμοί, ενδιάμεσοι μεταξύ μεσογειακών θαμνώνων (maquis) και Schibljak, δημιουργούμενοι από την υποβάθμιση του Ostryo-Carpinion στην Ελλάδα, τα Βαλκάνια και την Ιταλία, με μείξη αείφυλλων και φυλλοβόλων ειδών (θάμνων), στα οποία περιλαμβάνονται τα είδη Quercus coccifera, Juniperus oxucedrus, Quercus trojana, Carpinus orientalis, Ostrya carpinifolia, Pistacia terebinthus, Buxus sempervirens, Jasminus fruticans, Fraxinus ornus, Cercis siliquastrum (Coccifero - Carpinetum Honvat).

NATURA CODE	Ονομασία τύπου οικοτόπου	Οδηγία 92/43/ΕΟΚ
72Α0	Καλαμώνες	ΟΧΙ

Phragmition australis, Scirpion maritimi: Σχηματισμοί από καλαμώνες με ψηλά ελόφυτα, συνήθως φτωχοί σε είδη και συχνά κυριαρχούμενοι από ένα είδος, που αναπτύσσονται σε στάσιμα ή αργά ρέοντα νερά με διακύμανση της στάθμης και μερικές φορές σε κορεσμένα με νερό εδάφη. Μπορούν να ταξινομηθούν σύμφωνα με το κυρίαρχο είδος, το οποίο τους δίνει μια διακριτή εμφάνιση. Οι καλαμώνες αναπτύσσονται σε όχθες με μικρή κλίση και ιλυοαργιλλώδες υπόστρωμα. Καταλαμβάνουν την ανώτερη υποπαράκτια ζώνη και ζώνη των αναδυόμενων μακροφύτων, η οποία συνήθως εξαπλώνεται από την όχθη μέχρι βάθος νερού περίπου ενός μέτρου.

NATURA CODE	Ονομασία τύπου οικοτόπου	Οδηγία 92/43/ΕΟΚ
924A	Θερμόφιλα δρυοδάση της Αν. Μεσογείου και της Βαλκανικής	ΟΧΙ

Πρόκειται για δρυοδάση στα οποία κυριαρχεί η Quercus frainetto και άλλοτε σε μίξη με την Quercus cerris. Εμφανίζονται σε υψόμετρο 600-1200 μέτρα σε ποικίλες εκθέσεις, κύρια σε φλύσχη και σπανιότερα σε σχιστόλιθους και ασβεστόλιθους. Τα οικοσυστήματα αυτά δεν θεωρούνται ευπαθή ιδιαίτερα εάν απομακρυνθούν οι λαθροϋλοτομίες και η υπερβόσκηση. Η κατάλληλη διαχείρισή τους (σπερμοφυής ) θα οδηγήσει σε παραπέρα σταθερότητα και προοδευτική εξέλιξη.

NATURA CODE	Ονομασία τύπου οικοτόπου	Οδηγία 92/43/ΕΟΚ
925A	Δάση οστρυάς, ανατολικού γαύρου και μεικτά θερμόφιλα δάση	ΟΧΙ

Ο συγκεκριμένος τύπος οικοτόπου απαντάται κύρια σε ασβεστόλιθους, σε εκθέσεις που ποικίλουν και σε κλίσεις κυρίως έως 40%. Οι σχηματισμοί αυτοί αντικατοπτρίζουν τεράστια οικολογική σημασία για τη χώρα μας. Η χλωριδική σύνθεση είναι πλούσια τόσο σε δενδρώδη, θαμνώδη όσο και σε ποώδη είδη. Εμφανίζεται σε ποικίλα υποστρώματα, όπως ανθρακικά (ασβεστόλιθος, μάρμαρα), γνεύσιους, σχιστόλιθους, ηφαιστιακά αλλά και σε αλλουβιακές αποθέσεις. Σε κοιλάδες και σε πλαγιές με μικρή ή μεγάλη κλίση είναι συχνή η παρουσία του, με ποικίλη έκθεση και υψόμετρα 50 - 1500 m.

NATURA CODE	Ονομασία τύπου οικοτόπου	Οδηγία 92/43/ΕΟΚ
934A	Ελληνικά δάση Πρίνου	ΟΧΙ

934Α: Απαντάται πρακτικά σε κάθε τύπου γεωλογικό υπόστρωμα, με ιδιαίτερη συχνότητα εμφάνισης όμως στα σκληρά ασβεστολιθικά υποστρώματα. Τα εδάφη συνήθως είναι άγονα και σκελετικά, χωρίς όμως αυτό να είναι κανόνας.